Newyddion Diweddaraf Cyngor Sir Y Fflint
Cloddio i orffennol y Fflint
Published: 09/11/2015
Mae鈥檙 Fflint ar hyn o bryd yn ganolbwynt cloddiad archeolegol mawr ar safler
hen dref ganoloesol sydd wedi dadorchuddio cyfrinachau oi gorffennol disglair
syn dyddion 么l ir 12fed Ganrif.
Maer cloddio archeolegol wedi bod yn digwydd ers mis Ionawr ar safle hen
fflatiau deulawr y Cyngor yng nghanol tref y Fflint.
Maer safle cyn fflatiau deulawr wedi cael ei ddymchwel i wneud lle ar gyfer
ailddatblygu uchelgeisiol cynllun 73 uned Gofal Ychwanegol newydd fydd yn cael
ei adeiladu gan Pennaf. Bydd Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr (BIPBC) yn
adeiladu Canolfan Feddygol newydd ar weddill y safle. Maer ddau gynllun wedi鈥檜
trefnu i ddechrau ar y safle yn gynnar yn 2016.
Maer ardaloedd a fwriedir ar gyfer datblygu ar draws yr ardal adfywio cyfan yn
cynnwys yr ailddatblygiad modern mwyaf o dref ganoloesol ai chylched
amddiffynnol a gynhaliwyd erioed yng Nghymru.
Dywedodd Mark Walters, Archaeolegydd Rheoli Datblygu, Ymddiriedolaeth
Archaeolegol Clwyd-Powys,
鈥淢ae ardaloedd cloddio鈥檙 datblygiad o bwysigrwydd archeolegol rhanbarthol a
chenedlaethol ac mae鈥檙 archaeoleg yr ydym wedi dod o hyd iddo yma wedi rhoi
cyfle unigryw na ellir ei ailadrodd i ddeall yn llawn y tarddiad a datblygiad y
dref ar bobl syn ymgartrefu yma.
鈥淓r syndod i bawb roedd y ffos ar ffryntiad Coleshill yn datgelu archaeoleg
sy鈥檔 gyfan yn ymwneud ag amddiffynfeydd y dref o fewn dim ond 20cm o wyneb
ffordd fynediad y llyfrgell! Roedd hyn yn gwbl annisgwyl gan ein bod wedi
meddwl y byddai ehangur dref yn y 19eg ganrif ar 20fed ganrif wedi
dinistrion llwyr y clawdd rhagfur yn arbennig.
鈥淩oedd y ffos sengl ir gogledd or fflatiau deulawr yn dangos aflonyddwch
dymchwel dwfn or 1960au ar linell yr amddiffynfeydd canoloesol, ond hefyd
gwarchod waliau blaen cerrig cynharach y 18fed ganrif ar Earl Street a
dyddodion canoloesol ac 么l-ganoloesol cyflawn posibl mewn mwy o ddyfnder. Nid
yw lefel cadwraeth yr amddiffynfeydd canoloesol, sy鈥檔 troi i lawr Earl Street o
Stryd Coleshill, heb ei feintioli o gwbl ar hyn o bryd ar gyfer y rhan fwyaf o
ffryntiad Earl Street gan nad oedd unrhyw gyfleoedd i samplu鈥檙 amddiffynfeydd
oherwydd presenoldeb y fflatiau deulawr ar y ffryntiad.
Mae鈥檙 holl ganfyddiadau archeolegol a wnaed ar y safle yn cael eu cofnodi鈥檔
llawn a bydd adroddiad manwl, ynghyd 芒 lluniau ar gael ir cyhoedd eu gweld yn
Llyfrgell y Fflint ac ar wefan Cyngor Sir y Fflint ar ddiwedd mis Tachwedd.
Dywedodd y Cynghorydd Vicky Perfect, sydd, ynghyd 芒 nifer o aelodau etholedig
lleol wedi cael taith dywys o amgylch y safle,
鈥淢ae gan gymuned Sir y Fflint yn amlwg ddiddordeb mawr yn yr archaeoleg yn 么l y
nifer o bobl syn edrych i mewn bob dydd ac yn darllen y paneli gwybodaeth ac
mae hwn yn gyfle prin i ymgysylltu 芒 chymuned Sir y Fflint i gynnig gwell
dealltwriaeth iddynt on gorffennol.
Mae ymchwiliadau cychwynnol bellach yn cael eu cynnal ar The Duke Walks, Y
Fflint sef cyn safle fflatiau deulawr cydffiniol y Cyngor a chyn-Orsaf Heddlu a
Llys Ynadon sydd hefyd yn cael eu clustnodi ar gyfer ailddatblygu tai yn gynnar
yn 2016.
Dywedodd y Cynghorydd Ian Roberts, Cadeirydd Grwp Llywio Adfywior Fflint,
鈥淢aer canfyddiadau or cloddiad archeolegol yn cadarnhau arwyddoc芒d
diwylliannol a hanesyddol tref y Fflint ar raddfa leol a chenedlaethol. Maen
bwysig bod cenedlaethaur dyfodol yn cael cyfle i ddysgu am ei gorffennol
unigryw. Maen bwysig ein bod yn awr yn symud ymlaen gydag ailddatblygu canol
tref y Fflint cyn gynted 芒 phosibl er budd pobl leol a busnesau fel ei gilydd.
Dywedodd y Cynghorydd Helen Brown, Aelod Cabinet dros Dai:
鈥淩wyf wrth fy modd bod y datblygiad cyffrous a gwaith adfywio yng Nghanol Tref
y Fflint hefyd wedi rhoi cyfle gwych i archeolegwyr gloddio鈥檔 ddyfnach i hanes
cyfoethog y Fflint. Hoffwn ddiolch i Pennaf a BIPBC am eu cydweithrediad ar
cymorth maent wedi鈥檌 gynnig ir t卯m