Newyddion Diweddaraf Cyngor Sir Y Fflint
Cymru ar frig y DU o ran cymorth hanfodol i helpu plant mabwysiedig i ddeall hanesion eu bywydau, yn ôl ymchwil newydd gan Adoption UK
Published: 23/05/2023
Mae Cymru ar frig gwledydd y DU o ran helpu plant sydd wedi鈥檜 mabwysiadu i ddeall rhan gynnar eu bywydau, diolch i flaenoriaeth y llywodraeth o鈥檙 gwaith hwn ers 2019. Mewn mannau eraill yn y DU, mae ymdeimlad plant o sicrwydd a hunaniaeth, a鈥檜 lles meddwl hwyrach yn eu harddegau ac oedolaeth, yn cael eu rhoi mewn perygl oherwydd methiant cymorth 鈥榯aith bywyd', mae ymchwil newydd gan Adoption UK yn datgelu.
I lawer o bobl sydd wedi鈥檜 mabwysiadu, mae gan drawma a brofwyd cyn iddynt gael eu mabwysiadu, ynghyd 芒 cholli hunaniaeth sy鈥檔 gysylltiedig 芒 chael eu gwahanu oddi wrth eu teulu biolegol, oblygiadau gydol oes. Mae 鈥榞waith taith bywyd鈥� fel y鈥檌 gelwir yn golygu helpu plentyn mabwysiedig i ddeall ei hanes ei hun a鈥檙 rhesymau pam y cafodd ei fabwysiadu.
Mae arbenigwyr mabwysiadu a seicolegwyr yn cydnabod yn eang bwysigrwydd hanfodol deall eich hanes cynnar, fel rhan o lunio ymdeimlad iach o hunaniaeth. Gall dulliau a ddefnyddir mewn gwaith taith bywyd gynnwys gweithgareddau fel chwarae a chwnsela, a defnyddio deunyddiau fel llyfrau taith bywyd, sy鈥檔 esbonio stori gynnar plentyn mewn ffordd sy鈥檔 briodol i鈥檞 hoedran, a 鈥榣lythyrau bywyd diweddarach鈥� sy鈥檔 cael eu hysgrifennu i blant eu darllen pan fyddant yn hyn.
Dywedodd 72% o rieni mabwysiadol y DU eu bod yn hapus ag ansawdd y deunyddiau taith bywyd a gawsant, ffigwr sydd prin wedi newid mewn 5 mlynedd. Yng Nghymru, 86% oedd y ffigwr yma - ac mae'n cynrychioli cynnydd o 30% o'i gymharu 芒 5 mlynedd yn 么l.
Roedd nifer y teuluoedd a oedd yn derbyn deunyddiau taith bywyd yn fuan ar 么l mabwysiadu hefyd yn uwch yng Nghymru, gan roi鈥檙 cychwyn gorau i rieni mabwysiadol yng Nghymru wrth gefnogi eu plant.
Dywedodd Ann Bell, Cyfarwyddwr Cymru ar gyfer Adoption UK: 鈥淢ae deunyddiau taith bywyd yn ffordd hollbwysig o helpu plant mabwysiedig i ddeall eu cefndir a pham y cawsant eu mabwysiadu. Ochr yn ochr 芒 threfniadau i gynnal cysylltiadau teuluol biolegol, lle mae鈥檔 ddiogel gwneud hynny, gall y deunyddiau hyn chwarae rhan hanfodol wrth greu ymdeimlad cliriach o hunaniaeth, a sylfeini cryfion ar gyfer blynyddoedd yr arddegau a bywyd diweddarach. Mae gweithredu beiddgar gan lywodraeth Cymru yn dangos bod buddsoddi priodol mewn gwaith taith bywyd yn dwyn ffrwyth. Dylai llywodraethau ledled y DU ddilyn yr un peth yn gyflym.鈥�
Daw鈥檙 ffigurau o bumed adroddiad Mabwysiadu Baromedr Mabwysiadu blynyddol y DU, sef yr arolwg mwyaf cynhwysfawr o fabwysiadu yn y DU. Gwnaeth arolwg o bron i 3,000 o deuluoedd mabwysiadol, darpar fabwysiadwyr a phobl fabwysiedig dros 18 oed, y mae 150 ohonynt yn byw yng Nghymru. Mae鈥檙 adroddiad yn cynnig darlun cyfoethog o effaith polisi ac arfer mabwysiadu ar fywydau pobl fabwysiedig a mabwysiadwyr ledled y DU.
Dywedodd Cyfarwyddwr NAS, Suzanne Griffiths:
鈥淢ae adroddiad Baromedr AUK unwaith eto yn rhoi darlun cadarnhaol o fabwysiadu yng Nghymru yn ogystal 芒 nodi lle mae angen gwelliant pellach.
鈥淩ydym yn falch o weld Cymru yn arwain y ffordd wrth helpu plant mabwysiedig i ddeall rhan gynnar eu bywydau.
鈥淢ae gwaith taith bywyd yn cefnogi ein ffocws ar ddeall hunaniaeth fel person mabwysiedig, ac mae wedi鈥檌 anelu at bawb sy鈥檔 ymwneud 芒 mabwysiadu, gan gynnwys gweithwyr cymdeithasol a theuluoedd. Mae鈥檔 galonogol iawn clywed bod y mwyafrif helaeth o rieni mabwysiadol yng Nghymru bellach yn hapus ag ansawdd y deunyddiau stori bywyd a g芒nt, o gymharu 芒 phum mlynedd yn 么l.
鈥淵 llynedd, fe wnaethom gyhoeddi cyflwyno鈥檙 Ymrwymiad Cymorth Mabwysiadu, y cyntaf o鈥檌 fath yn y DU, gan sicrhau bod mabwysiadwyr yng Nghymru yn cael cymorth yn ystod pob cam o鈥檜 taith. Bydd NAS yn parhau i weithio gyda rhieni mabwysiadol, plant a phobl ifanc i sicrhau bod pawb sy鈥檔 ymwneud 芒鈥檙 broses fabwysiadu yn cael y cymorth sydd ei angen arnynt.鈥�
Dywedodd Helen Cruthers, Seicotherapydd yn Hyb Seicoleg a Therapi Adoption UK (PATH), sydd wedi gweithio gyda theuluoedd ers 30 mlynedd ac yn arbenigo yn y maes mabwysiadu a maethu am y 15 diwethaf: 鈥淩wy鈥檔 gweld 芒鈥檓 llygaid fy hun y gwahaniaeth y mae gwaith stori bywyd yn ei wneud 鈥� y daioni sy鈥檔 dod o鈥檌 wneud yn dda, a鈥檙 problemau sy鈥檔 deillio o ddiffyg ohono, yn enwedig ym mlynyddoedd yr arddegau ac yn ddiweddarach mewn bywyd.听
鈥淯n o鈥檙 pethau tristaf yw pan fydd plant nad oes ganddyn nhw esboniad llawn a chlir o鈥檜 bywyd cynnar a鈥檜 mabwysiadu yn gwneud yr hyn mae plant bregus yn ei wneud yn aml: yn beio eu hunain, neu鈥檔 meddwl bod yn rhaid bod rhywbeth o鈥檌 le arnyn nhw. Pan feddyliwch yn y termau hynny, gallwch weld pam ei bod mor bwysig esbonio eu bywyd cynnar iddynt, a pham mae鈥檙 buddsoddiad y mae Cymru wedi鈥檌 wneud yn y maes hwn mor hynod werthfawr.鈥�
Dywedodd Sophia (nid ei henw iawn), rhiant mabwysiadol: 鈥淢abwysiadodd fy ngwr a minnau siblingiaid hyn, chwech a phedair oed ar adeg lleoli sydd, fel pob plentyn 芒 phrofiad o ofal, 芒 thaith bywyd unigryw a chymhleth. Gweithiodd eu gweithiwr cymdeithasol yn rhagweithiol gyda ni i baratoi eu llyfrau taith bywyd, gan gynnwys rhannu drafftiau. Roedd hyn yn bwysig iawn i sicrhau ein bod yn teimlo'n gyfforddus yn defnyddio'r deunydd gyda'r plant ac adeiladu ar y naratif wrth iddynt dyfu i fyny.
鈥淢ae鈥檙 llyfrau wedi bod o gymorth mawr i ni gael sgyrsiau rheolaidd a gonest fel teulu. Mae'r plant yn dod yn fwy hyderus yn eu hunaniaeth. Yn hollbwysig, rwy鈥檔 meddwl bod y deunyddiau, a sut rydym yn eu defnyddio, wedi sefydlu perthnasoedd diogel ac ymddiriedus i siarad yn agored, heb gywilydd.鈥�
Nodiadau i olygyddion:
Cyfweliadau:
Ar gyfer cyfweliadau ag Ann Bell, arbenigwyr ar fabwysiadu neu鈥檙 rhai sy鈥檔 gallu siarad am fabwysiadu o brofiad uniongyrchol, cysylltwch 芒: aamir@wearecowshed.co.uk / 07763269262
Mae'r Baromedr Mabwysiadu yn adroddiad 140 tudalen sy'n cwmpasu pob agwedd ar fabwysiadu. Fe'i rhennir yn adrannau sy'n ymdrin 芒'r Cyfnodau Cynnar, Teuluoedd Mabwysiadol Sefydledig, Teuluoedd 芒 Phlant Hyn a Phobl Ifanc, ac Oedolion Mabwysiedig. Mae'n tynnu ar arolwg mawr o fabwysiadwyr a mabwysiedig, a dadansoddiad o bolisi ac arfer sy'n ymwneud 芒 mabwysiadu. Mae'n cynnwys dadansoddiad penodol sy'n cwmpasu Cymru, Lloegr, Gogledd Iwerddon a'r Alban.
Mae canfyddiadau allweddol eraill o鈥檙 adroddiad yn cynnwys:听听
鈥� Mae llai na thraean (32%) o fabwysiadwyr newydd yn y DU yn dweud bod ganddynt gynllun ysgrifenedig ar gyfer cymorth mabwysiadu. Mae hyn yn llai nag ydoedd 5 mlynedd yn 么l.
鈥� Dywed 85% o fabwysiadwyr yn y DU fod y trawma a wynebodd eu plentyn cyn mabwysiadu yn effeithio ar eu dysgu.
鈥� Dywed tri chwarter y rhieni y bydd angen cymorth parhaus sylweddol ar eu person ifanc i fyw'n annibynnol.
鈥� Dim ond hanner y mabwysiadwyr sy'n oedolion yn y DU sy'n teimlo eu bod yn cael eu cefnogi'n dda wrth gyrchu cofnodion hanesyddol personol. Dim ond 38% o oedolion sy鈥檔 mabwysiadu yn y DU sy鈥檔 dweud bod eu cofnodion hanesyddol personol wedi鈥檜 datgelu鈥檔 llawn ac yn glir.
Mae Adoption UK yn galw am:
鈥� Asesiadau amlddisgyblaethol ar gyfer pob plentyn sydd i'w leoli i'w fabwysiadu;
鈥� Cefnogi cynlluniau sy'n gosod y seiliau ar gyfer cefnogaeth dda o'r cychwyn, ac addasu wrth i'r plentyn dyfu;
鈥� Gwasanaethau cymorth mabwysiadu arbenigol wedi'u hymestyn i 26 oed o leiaf;
鈥� Hyfforddiant a safonau wedi'u llywio gan drawma ar gyfer pob gweithiwr proffesiynol (gan gynnwys iechyd ac addysg) yn seiliedig ar y niwrowyddoniaeth ddiweddaraf;
鈥� Cefnogaeth seicolegol gydol oes i bobl sydd wedi'u mabwysiadu, pryd bynnag y bo angen.
Ynghylch mabwysiadu
鈥� Ers 2019 mae tua 15,000 o blant yn y DU wedi鈥檜 mabwysiadu o鈥檙 system ofal.
鈥� Mae'r rhan fwyaf yn cael eu lleoli i'w mabwysiadu oherwydd na allant fyw'n ddiogel gydag unrhyw aelod o'u teulu biolegol. Mae dros dri chwarter wedi profi esgeulustod a chamdriniaeth yn eu blynyddoedd cynnar.
鈥� Yr oedran cyfartalog ar gyfer mabwysiadu plentyn yn y DU yw 3.3 oed.
Ynghylch Adoption UK听
Adoption UK yw'r brif elusen ar gyfer pawb y mae eu bywydau'n cynnwys mabwysiadu, gan gynnwys pobl fabwysiedig, mabwysiadwyr a'r gweithwyr proffesiynol sy'n eu cefnogi. Rydym yn cysylltu pobl, yn darparu cefnogaeth a hyfforddiant ac yn ymgyrchu dros welliannau i bolisi ac arfer mabwysiadu. Rydym hefyd yn rhedeg yr FASD Hub a鈥檙 Gwasanaeth Cynghori Gofal gan Berthnasau ar gyfer yr Alban. Rydym yn gweithio ym mhob un o bedair gwlad y DU. Am ragor o wybodaeth, gweler:听
听
听