Newyddion Diweddaraf Cyngor Sir Y Fflint
Adroddiad deddfwriaeth ddigartrefedd
Published: 17/07/2018
Bydd Cabinet Cyngor Sir y Fflint yn derbyn diweddariad ar reolaeth deddfwriaeth
newydd o fewn Deddf Tai (Cymru) 2014 pan fydd yn cyfarfod nes ymlaen yn y mis
hwn.
Gofynnir i鈥檙 Cabinet hefyd gefnogi鈥檙 them芒u sy鈥檔 codi yn y Strategaeth
Ddigartrefedd Rhanbarthol ac i nodi鈥檙 heriau y mae鈥檙 Cyngor wedi eu hwynebu
wrth ddod o hyd i opsiynau tai addas i aelwydydd. Byddant hefyd yn adolygu鈥檙
cynlluniau i leihau peryglon pellach a bydd gofyn iddynt hefyd gymeradwyor
cynlluniau i leihau digartrefedd yn y Sir.
Cyflwynodd Deddf Tai (Cymru) 2014 ddeddfwriaeth ddigartrefedd newydd yn Ebrill
2015. Mae Cynghorau Gogledd Cymru yn datblygu Strategaeth Ranbarthol 芒
chynlluniau gweithredu lleol ym mhob sir. Mae鈥檙 strategaeth yn datblygun dda a
chaiff ei chyflwyno ir Cabinet ei chymeradwyo鈥檔 derfynol ddiwedd y flwyddyn.
Mae鈥檙 them芒u yn cynnwys: Pobl (digartrefedd ieuenctid, pobl syn cysgu ar y
stryd, anghenion cymhleth a phobl syn gadael carchar); Cartrefi (Tai yn
Gyntaf, mynediad gwell at letyau - cyflenwad, llety dros dro); a Gwasanaethau
(atal, lliniaru diwygiadau lles, iechyd).
Nododd Adolygiad Digartrefedd Sir y Fflint nad yw argaeledd llety fforddiadwy
ac addas ar draws y sectorau tai yn ddigonol er mwyn cwrdd 芒鈥檙 galw presennol.
Cyflwynodd y ddeddfwriaeth ganolbwynt clir ar atal problemau yn hytrach na dim
ond helpu pobl sydd mewn argyfwng ac, os caiff ei gweithredun effeithiol, y
nod yw lleihau nifer yr aelwydydd syn profi trawma digartrefedd.
Dywedodd y Cynghorydd Bernie Attridge, Aelod Cabinet ar gyfer Tai Cyngor Sir y
Fflint:
鈥淢ae swyddogion y Cyngor wedi ymrwymo i weithio鈥檔 galed i sicrhau newid, ac i
wella bywydau rhai o鈥檙 preswylwyr sydd dan y mwyaf o fygythiad mewn cyfnodau
anodd.鈥� Mae nawdd yn parhau i ostwng ac mae nawdd grant yn mynd yn anos cael
mynediad ato, ond dengys yr adroddiad hwn bod Sir y Fflint yn gwneud popeth yn
eu gallu yn yr hinsawdd economaidd sydd ohoni i fynd i鈥檙 afael 芒鈥檙 broblem
gymdeithasol hon.鈥�
Yn 2017/18, mi wnaeth 3,495 o aelwydydd droi at y Cyngor am gymorth tai sy鈥檔
dangos cynnydd o 3.9% ers y flwyddyn flaenorol. Roedd 1,715 o鈥檙 aelwydydd hynny
wedi eu hasesu yn ddigartref neu mewn perygl o fod yn ddigartref - gostyngiad o
39% ers y flwyddyn ariannol flaenorol.
Y canolbwynt yw atal digartrefedd a galluogi aelwyd i aros yn eu cartref pan fo
hynny鈥檔 bosibl. I gyflawni hyn, mae鈥檙 gwasanaeth angen cyflenwad o opsiynau tai
sy鈥檔 fforddiadwy, ond mae diffyg opsiynau ar gael ac ar hyn bydd y gweithredu
yn canolbwyntio.
Mae cyflenwad prin o opsiynau addas ar gael. Maer niferoedd ar y gofrestr
tai cymdeithasol yn cynyddu ac mae鈥檙 amseroedd aros ar gyfer eiddo gwag yn dod
yn hirach, yn enwedig ar gyfer ymgeiswyr sengl. Mae prinder lletyau ar gyfer
pobl sengl yn her enfawr wrth geisio lleihau digartrefedd. Gwaethygwyd hyn gan
y diwygiadau lles amrywiol sydd wedi eu cyflwyno ers 2013. Mae鈥檙 sector rhentu
preifat yn parhau i fod yn opsiwn tai ar gyfer nifer o bobl ac o safbwynt y
Cyngor mae鈥檔 darparu opsiwn pellach i unigolion sydd mewn angen brys am dai.
Mae Gogledd Ddwyrain Cymru (GDdC) yn cynnig cyflenwad pellach o opsiynau sector
preifat i aelwydydd. Fodd bynnag, mae heriau cynyddol wrth ddod o hyd i eiddo
addas a fforddiadwy yn y sector rhentu preifat.
Caiff llety fforddiadwy ar gyfer aelwydydd sengl eu cynnwys mewn cynnig ir
Gronfa Tai Arloesedd. Bydd y Cyngor yn gwneud cais am nawdd i gefnogi prosiect
芒r agwedd tai yn gyntaf ac yn darparu tai o ansawdd uchel syn gysylltiedig
芒 chynlluniau gwaith a chyflogaeth i bobl sengl.
Yn Sir y Fflint, mae鈥檙 Cyngor wedi ymrwymo i atal cysgu ar y stryd ac ar hyn o
bryd yn mynd y tu hwnt i鈥檙 ddyletswydd statudol ac yn darparu llety interim i
unrhyw un nad oes ganddynt le i aros beth bynnag yw eu statws angen
blaenoriaethol. Mae鈥檙 Cyngor hefyd wedi ymrwymo i leihau鈥檙 defnydd o lety Gwely
a Brecwast (B&B) fel blaenoriaeth. Mae gweithredu鈥檙 newid yn cymryd amser, ac
er i鈥檙 defnydd o wely a brecwast gynyddu yn 2017/18, mae鈥檙 Cyngor wedi dechrau
gweld niferoedd yn gostwng ac yn wythnos gyntaf Mehefin 2018 nid oedd unrhyw
deulu mewn llety gwely a brecwast a darparwyd llety i 11 o aelwydydd sengl.