Newyddion Diweddaraf Cyngor Sir Y Fflint
Adroddiad Cyllideb Ysgolion
Published: 15/01/2018
Bydd Pwyllgor Trosolwg a Chraffu Addysg ac Ieuenctid Cyngor Sir y Fflint yn
ystyried dichonolrwydd setliad 鈥榓rian gwastad鈥� i ysgolion.
Mae setliad 鈥榓rian gwastad鈥� yn golygu y bydd ysgolion yn derbyn yr un lefel o
gyllid ag y llynedd heb unrhyw gynnydd i gynorthwyo ag ariannu costau megis
codiad cyflog i staff neu gostau cynyddol ynni, nwyddau a gwasanaethau. Er bod
y gyllideb addysgol ganolog o fewn y Cyngor wedi gostwng o 30% dros y tair
blynedd diwethaf, mewn ymateb i galedi parhaus gwasanaethau鈥檙 llywodraeth leol,
nid yw cyllidebau dirprwyedig i ysgolion wedi bod yn destun mesurau
effeithlonrwydd sylweddol ac maent wedi cael eu gwarchod i raddau helaeth.
Mae鈥檙 bwlch tybiedig yn y Gyllideb, i鈥檞 ganfod gan y Cyngor ar gyfer 2018/19,
dros 拢13m. Yn ystod Camau 1 a 2y broses gosod Cyllideb, mae鈥檙 Cyngor wedi nodi
cynigion er mwyn symud yn agosach at gydbwyso ei gyllideb. Mae hyn wedi bod yn
her fawr i鈥檙 Cyngor ac mae Cam 3 y broses eto i ddod. Nid oes lle yn yr
ystyriaethau cyllideb i gynnig cynnydd i ysgolion o ran eu cyllidebau.
Yn ystod y blynyddoedd diwethaf, mae鈥檙 Cyngor wedi gallu bodloni鈥檙 argymhellion
Gweinidogol a chynnig cynnydd bychan i gyllidebau dirprwyedig ysgolion i鈥檞
cynorthwyo 芒 phwysau chwyddiannol cynyddol a rhoi rhywfaint o amddiffyniad i
wasanaethau addysg rheng flaen. Fodd bynnag, oherwydd y sefyllfa ariannol
bresennol, mae鈥檔 rhaid i aelodau etholedig ystyried yr holl opsiynau sy鈥檔
weddill i geisio bodloni鈥檙 gofyniad cyfreithiol i osod cyllideb gytbwys.
Mae鈥檙 Cyngor ac ein cymuned addysgol yn parhau i apelio at Weinidogion
Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU i ystyried effaith y caledi parhaus ar
ddarpariaeth gwasanaethau addysg lleol a chydnabod y costau gweithlu sylweddol
sydd wedi鈥檜 creu oherwydd newidiadau i bensiynau ac Yswiriant Gwladol. Mae鈥檙
Cyngor yn parhau i hawlio y dylid ariannu unrhyw godiad cyflog yn y dyfodol yn
llawn yn ogystal 芒 setliad 鈥榓rian gwastad鈥� ac y dylid derbyn sicrwydd y bydd
unrhyw ymrwymiad polisi neu ymrwymiad deddfwriaethol newydd sydd wedi鈥檌 greu
gan Lywodraeth Cymru neur Llywodraeth Ganolog yn cael ei ariannu鈥檔 llawn.
Gyda chanran uchel o gyllideb unrhyw ysgol ym mynd tuag at gostau staffio, nid
yw鈥檔 syndod bod cynnydd i鈥檞 weld o ran diswyddiadau mewn ysgolion. Er bod hyn
yn arbed arian, mae hefyd yn creu risgiau posibl, er enghraifft gall hyn
effeithio鈥檔 negyddol ar ystod, ansawdd ac ehangder y cwricwlwm sy鈥檔 cael ei
gynnig, gall y lefelau o gefnogaeth academaidd a鈥檙 ymyrraeth fugeiliol ar gyfer
disgyblion diamddiffyn leihau ac o bosib y bydd cynnydd o ran meintiau鈥檙
dosbarthiadau.
Er gwaetha鈥檙 ffaith i ysgolion weithio鈥檔 galed i sicrhau eu bod arbed cymaint o
arian 芒 phosibl dros y tair blynedd diwethaf, mae 7 o 11 ysgol uwchradd yn Sir
y Fflint mewn sefyllfa o ddiffyg cyllidebol a disgwylir i hyn gynyddu. Mae
Penaethiaid eisoes yn adrodd am lefelau uchel o straen wrth i ddylanwad y
gostyngiadau cyllidebol ddechrau effeithio arnynt.
Dywedodd y Cynghorydd Ian Roberts, Aelod Cabinet Addysg ac Ieuenctid Cyngor Sir
y Fflint:
鈥淢ae鈥檙 Cyngor yn wynebu heriau ariannol mawr ac mae鈥檔 rhaid iddo wneud
penderfyniadau anodd iawn ynglyn 芒 sut i ddyrannu ei gyllid cyfyngedig a sut i
ganfod rhagor o arbedion i gyflawni cyllideb sy鈥檔 gytbwys yn gyfreithiol.
鈥淢ae gosod cyllideb 鈥榓rian gwastad鈥� ar gyfer ysgolion yn gwneud cyfraniad
sylweddol at gau鈥檙 bwlch yn y gyllideb ond gall hyn beryglu cynaliadwyedd
gwasanaethau addysg o safon yn Sir y Fflint. Bydd penderfyniad o鈥檙 fath yn
effeithio ar yr holl ysgolion ond bydd yn enwedig yn heriol i鈥檙 rheiny sydd 芒
sefyllfa gyllidebol sydd yn llai gwydn nag eraill.
鈥淢ae ysgolion wedi bod yn rhagweithiol wrth addasu i ostyngiad y lefelau
cyllid, wrth ganolbwyntio ar gynnal eu darpariaeth o gwricwlwm o safon a gwella
canlyniadau dysgwyr. Mae perfformiad y Cyfnod Sylfaen, Cyfnod Allweddol 2 a
Chyfnod Allweddol 3 yn bodloni neu鈥檔 well na鈥檙 lefelau disgwyliedig ac mae
Cyfnod Allweddol 4, er ei fod yn parhau i fod yn is na鈥檙 lefelau disgwyliedig,
wedi gwella鈥檔 aruthrol yn 2017, er gwaethaf yr heriau ariannol.
鈥淢ae rhai lliniariadau i ddiogelu ysgolion rhag effeithiau setliad 鈥榓rian
gwastad鈥� yn dilyn blynyddoedd heriol o safbwynt cyllid addysgol. Unai y bydd
rhaid newid y polisi cenedlaethol ar galedi neu bydd angen i ysgolion fynd yn
bellach fyth wrth wneud arbedion lleol.鈥�