Newyddion Diweddaraf Cyngor Sir Y Fflint
Mae Arddangosfa Cymru a Brwydr Prydain wedi cyrraedd Sir y Fflint
Published: 04/10/2022
Bydd Cyngor Sir y Fflint ac Aura yn cynnal arddangosfa Cymru a Brwydr Prydain fel rhan o ddigwyddiadau cenedlaethol i nodi 80 mlynedd a phennod bwysig yn hanes yr Ail Ryfel Byd.听
Er y bydd y daith yn nodi pawb a fu鈥檔 rhan o鈥檙 Frwydr, bydd y prif ffocws ar y criw awyr o Gymru a fu鈥檔 brwydro, gan adrodd eu straeon a鈥檜 harwriaeth wrth gynulleidfa Gymreig fodern.听听
Meddai Cadeirydd Cyngor Sir y Fflint, y Cynghorydd Mared Eastwood:
鈥淩wy鈥檔 hynod o falch fod arddangosfa Cymru a Brwydr Prydain i nodi 80 mlynedd ers y digwyddiad wedi dod i Sir y Fflint, sy鈥檔 galluogi preswylwyr o bob oed i ddod i ddarganfod mwy am yr hyn a ddigwyddodd yn yr awyr yn ystod y rhyfel ac i dalu teyrnged i鈥檙 rhai a gollodd eu bywydau ac i鈥檙 rhai a ddychwelodd adref at eu hanwyliaid yn y pen draw.鈥�
Meddai鈥檙 Cynghorydd David Evans, Cefnogwr y Lluoedd Arfog:听
鈥淔el Cefnogwr y Lluoedd Arfog i Gyngor Sir y Fflint ac yn gyn-filwr fy hun, mae鈥檔 fraint gweld yr arddangosfa hon yn Sir y Fflint. Mae gennym hanes hir o gysylltiadau 芒鈥檙 Llu Awyr Brenhinol. Mae鈥檔 amser cofio, adlewyrchu a thalu teyrnged i鈥檙 rhai sydd wedi aberthu cymaint dros eu gwlad.听 听Roedd Brwydr Prydain, sef y frwydr awyr hiraf a gofnodwyd erioed, yn un o鈥檙 adegau mwyaf arwyddocaol ac eiconig yn hanes y wlad hon. Roedd yn drobwynt yn yr Ail Ryfel Byd pan roedd Prydain yn sefyll ar ei phen ei hun yn erbyn yr hyn a ymddangosai ar y pryd fel pwer milwrol na ellid mo鈥檌 drechu.鈥�
Meddai鈥檙 Comodor Awyr Adrian Williams, Swyddog Awyr Cymru, yr uwch swyddog RAF yng Nghymru:
鈥淩wyf wrth fy modd fod Arddangosfa Hanesyddol Cymru a Brwydr Prydain yma yn Sir y Fflint.听
鈥淢ae鈥檙 arddangosfa鈥檔 adrodd y stori sydd heb ei hadrodd o safbwynt Cymreig, gan gynnwys gwybodaeth am sut y gwnaeth gorsafoedd RAF yng Nghymru, ynghyd 芒 chymunedau lleol ar draws Cymru, i gyd gyfrannu at y fuddugoliaeth ym 1940.鈥澨�
鈥淵n ystod haf 1940, roedd poblogaeth Prydain yn paratoi i gael ei gorchfygu gan yr Almaenwyr, ond cyn y gallai hyn ddigwydd roedd yn rhaid i鈥檞 harweinydd ragori yn yr awyr yn gyntaf.
鈥淔e wnaeth y Luftwaffe, a oedd yn cynnwys 2,600 o awyrennau, lansio ymosodiad ar raddfa enfawr, gyda鈥檙 bwriad o ddinistrio amddiffynfeydd awyr Prydain - 640 o awyrennau ymladd y Llu Awyr Brenhinol.听
鈥淔e wnaeth peilotiaid y Llu Awyr Brenhinol, a ddaeth i gael eu hadnabod fel 鈥楾he Few鈥�, wneud safiad yn erbyn ton ar 么l ton o awyrennau ymladd ac awyrennau bomio, gan anfon neges glir i鈥檙 gelyn na fyddai Prydain byth yn ildio.听 Roedd gan y Llu Awyr Brenhinol 3,000 o beilotiaid yn gwasanaethu gyda Rheolaeth yr Awyrennau Ymladd ac roedd y cyfartaledd oedran yn 20 oed.
鈥淓r mai yn y lleiafrif oedd Rheolaeth Awyrennau Ymladd y Llu Awyr Brenhinol ym mis Gorffennaf 1940, fe aeth Prydain ati i gynhyrchu mwy yn eu ffatr茂oedd ac erbyn mis Hydref y flwyddyn honno, roedd gan Reolaeth yr Awyrennau Ymladd fwy o awyrennau na鈥檙 Luftwaffe.鈥�
Datganodd y Llu Awyr Brenhinol fuddugoliaeth yn yr awyr ym mis Hydref 1940 a phenderfynodd Hitler y byddai鈥檔 rhoi ei gynlluniau i oresgyn Prydain i鈥檙 naill ochr. Fel y dywedodd Winston Churchill, y Prif Weinidog yn ystod y rhyfel, yn ei ddyfyniad enwog: 鈥淣ever in the field of human conflict was so much owed by so many to so few.鈥�
Ychwanegodd Mike Welsh, Prif Weithredwr Hamdden Aura:
鈥淵ma yn Aura, rydym yn falch ein bod wedi cael ein dewis fel lleoliad ar gyfer yr arddangosfa hon ac rydym wrth ein boddau ein bod yn gallu helpu i gofio鈥檙 rhai a wasanaethodd ym Mrwydr Prydain ac anrhydeddu Cymuned ein Lluoedd Arfog.听 Bydd yr arddangosfa hon yn rhoi鈥檙 cyfle perffaith i lawer o bobl Sir y Fflint i gofio arwriaeth a chyfraniad pobl leol.鈥澨�
Ymunodd Cadeirydd y Cyngor gyda鈥檙 Comodor Awyr Williams i agor arddangosfa hanesyddol Cymru a Brwydr Prydain yn Llyfrgell Glannau Dyfrdwy yng Nghanolfan Hamdden Glannau Dyfrdwy, ddydd Llun 3 Hydref 2022.听 Bydd yr arddangosfa ar agor bob dydd rhwng 9 yb a 6 yh tan ddydd Gwener 7 Hydref. Mae mynediad YN RHAD AC AM DDIM.
听